Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
- adres: 43-608 Jaworzno, ul. Zwycięstwa 33
- lokalizacja: dzielnica Jeleń, niedaleko centrum
- koordynaty: 50°09'54.9"N 19°14'24.4"E
- tel: (32) 616-71-24
- www: parafiajelen.pl
- e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
POWSTANIE KAPLICY BISKUPIEJ W JELENIU
W drugiej połowie XVII wieku hrabia Ludwik Mikołaj Grabiński herbu Swieńczyc - dziedzic Wawrzeńczyc i kasztelan lipowieckiego zamku w Lipowcu wydzierżawił od biskupów krakowskich wieś Jeleń i wybudował kaplicę pod wezwaniem Krzyża Św. Kaplicę tę konsekrował biskup krakowski Jan Małachowski w dniu 5 listopada 1691 roku. Kaplica była murowana, z półkolistą absydą, miała 5 okien i posadzkę z cegły. Wyposażenie wnętrza tworzyły: ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, 6 ławek i drewniany chór z polichromią na którym ustawiono organowy pozytyw. Kaplica posiadała oddzielną zakrystię. Przy kaplicy stworzony został tzw. fundusz religijny czyli prebenda, która wynosiła 24 ha ziemi i stanowiła podstawę materialną duchownego kaplicy - zwanego Prebendarzem. W pobliżu kaplicy, hrabia Grabiński, przygotował także mieszkanie dla księdza prebendarza. Pierwszym znanym prebendarzem kaplicy biskupiej w Jeleniu był ksiądz Jan Sałaciński. Prebenda w Jeleniu należała do parafii Jaworzno. Najdłużej - przez 34 lata pracował jako prebendarz w Jeleniu ksiądz Jan Kossek, który zmarł 25.10.1889 r. w 79 roku kapłaństwa.
POWSTANIE PARAFII I BUDOWA KOŚCIOŁA
W 1914 roku biskup krakowski Książę Adam Stefan Sapiecha pismem z dnia 28.VIII.1914 roku ustanawia w Jeleniu samodzielną stację duszpasterską. Decyzję tą poprzedzają liczne petycje mieszkańców Jelenia do biskupa krakowskiego w sprawie utworzenia samodzielnej parafii w Jeleniu. Treść pisma księdza biskupa Adama Stefana Sapiechy brzmi następująco:
"Uwzględniając potrzeby wiernych w Jeleniu na mocy władzy nam przysługującej, po uzyskaniu zgody Ks. Proboszcza w Jaworznie co następuje:
- Gminę i obszar dworski Jeleń wydzielamy z dotychczasowego związku z parafią w Jaworznie.
- Przy kościele w Jeleniu ustanawiamy samoistną stację duszpasterską.
- Do Okręgu tej stacji duszpasterskiej należeć będą gmina i obszar dworski Jeleń.
- Powyższe postanowienia wchodzą w życie z dniem 1 września 1914 roku".
